କଳାହାଣ୍ଡି :-
ନାଗରିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ବିକାଶମୂଳକ ତତ୍ପରତାର ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ପ୍ରଦର୍ଶନରେ, କଳାହାଣ୍ଡିର ନାରଲାରୁ ରତ୍ନଗିରି ନାଟ୍ୟ ସଂସଦ, ଉଲ୍ଲସିରକା, ନାରଲା ଏବଂ ସମରକଟା ଗ୍ରାମରେ ନୁକ୍କଡନାଟକ (ପଥପ୍ରାନ୍ତ ନାଟକ) ର ଏକ ଶୃଙ୍ଖଳା ମଂଚସ୍ଥ କରିଥିଲା, ସ୍ଥାନୀୟ ବକ୍ସାଇଟ୍ ଖଣି ଖୋଲିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲା ଏବଂ ଆମଦାନୀ ଉପରେ ଭାରତର ମହଙ୍ଗା ନିର୍ଭରଶୀଳତାକୁ ତୁରନ୍ତ ସମାପ୍ତ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲା। ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ୫ ବିଲିୟନ ଟନ୍ ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିବା କିଛି ସମୃଦ୍ଧ ବକ୍ସାଇଟ୍ ଭଣ୍ଡାର ଆୟୋଜନ କରିବା ସତ୍ୱେ, ଭାରତ ବାର୍ଷିକ ୪.୫ ନିୟୁତ ଟନ୍ ମୂଲ୍ୟର ବକ୍ସାଇଟ୍ ଆମଦାନୀ କରିଆସୁଛି - ଯେତେବେଳେ କଳାହାଣ୍ଡି ଭଳି ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକ ଅନୁନ୍ନତତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି। ପାରମ୍ପରିକ ଲୋକ ତାଳ ମାଧ୍ୟମରେ ନାଟକ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଜୋର ଦେଇଥିଲା ଯେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଖଣି ଖନନ, ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ କରାଯିବା ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ସ୍ଥାନୀୟ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରିବ। ଲୋକମାନେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂଣ୍ଣ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ: "କେବଳ ଓଡ଼ିଶାରେ ବିଶ୍ୱର ସମୃଦ୍ଧ ବକ୍ସାଇଟ୍ ଜମା ଥିବା ବେଳେ ଭାରତ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୪,୦୦୦-୫,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟର ବକ୍ସାଇଟ୍ କାହିଁକି ଆମଦାନି କରିବ?"
ବିକାଶର ଦ୍ୱାର ଖୋଲିବା- କଳାହାଣ୍ଡିରେ ଖଣି ଖୋଲିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଦାବିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଏକ ଖେଳ ପରିବର୍ତନକାରୀ ତଥା ନିଜୁକ୍ତି, ଉନ୍ନତ ସ୍କୁଲ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ଆଧୁନିକ ଭିତିଭୂମି ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପାଇଁ ନୂତନ ଉଦ୍ୟୋଗୀ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବ। ବିଦେଶରୁ ଆମଦାନି କରିବା ସମୟରେ ଖଣିଗୁଡ଼ିକୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ରଖି, ଅଂଚଳକୁ ପ୍ରଗତିର ନ୍ୟାଯ୍ୟ ଅଂଶରୁ ବଂଚିତ କରାଯାଉଛି। ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ୨୦୦୮ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ରାୟ (ବିଚାରପତି ଏସ୍.ଏଚ୍. କାପାଡିଆ) କୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ଯାହା ପରିବେଶଗତ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ବିକାଶ ପାଇଁ ସିଧାସଳଖ ୫% ଲାଭ ଅଂଶୀଦାର କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିଥିଲା। ନାଗରିକମାନେ ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ଅନୁମତି ଦେଇ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ପଡ଼ି ରହିଥିବା ଗ୍ରାମସଭା ତୁରନ୍ତ ଡକାଇବାକୁ ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲେ। ବାର୍ତା ସ୍ପଷ୍ଟ ଥିଲା, ଖଣି କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେବା ଉଚିତ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ମୂଳରେ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ ଏବଂ ସାମୁଦାୟିକ ଲାଭ ରହିଛି। ଏହି ଆଇନ ମାଧ୍ୟମରେ, ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ପୁନର୍ବାର କହିଥିଲେ ଯେ ବକ୍ସାଇଟ୍ ଖଣି ଖୋଲିବା ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ପଡ଼ି ରହିଥିବା ଗ୍ରାମସଭା ଡାକିବା ହେଉଛି ଏକମାତ୍ର ଉପାୟ। ସେମାନେ ଜୋର ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଏହି ଦାବି କେବଳ ଏକ ଆର୍ôଥକ ଆବଶ୍ୟକତା ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ସାମାଜିକ ଜରୁରୀତା ମଧ୍ୟ ଏବଂ କଳାହାଣ୍ଡି ଲୋକଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ନିଷ୍ପତି ନ ନିଆଯିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଏକତ୍ର ଠିଆ ହେବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ। ପଥପ୍ରାନ୍ତ ନାଟକ ଦେଖିବା ପରେ, କଳାହାଣ୍ଡିର ବାସିନ୍ଦା ସୌନକ ସାହୁ କହିଛନ୍ତି, “କଳାହାଣ୍ଡି ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକାଶ ଦେଖିଛି, କିନ୍ତୁ ଆମେ ଜାଣୁ ଯେ ଆହୁରି ବହୁତ କିଛି ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ। ଯଦି ବକ୍ସାଇଟ୍ ଖଣି ଖୋଲାଯାଏ, ତେବେ ଆମ ଜିଲ୍ଲା ଦୃଢ଼ ଭିତିଭୂମି, ଉନ୍ନତ ସ୍କୁଲ, ଉନ୍ନତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଏବଂ ଆମ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରକୃତ ସୁଯୋଗ ସହିତ ପ୍ରଗତିର ଏକ ନୂତନ ଯୁଗରେ ପ୍ରବେଶ କରିପାରିବ। ଖଣି କେବଳ ଜୀବିକା ପ୍ରଦାନ କରିବ ନାହିଁ; ଏହା ହଜାର ହଜାର ପରିବାରକୁ ସମ୍ମାନ ତଥା ଜିବିକା ର୍ନିବାହ କରିବାର ରାହା ଦେଖାଇବ। ସରକାର ସର୍ବଦା ଆମକୁ ସମର୍ଥନ କରିଆସିଛି, ଏବଂ ଖଣି ଖୋଲିବା ସହିତ, ଆମେ ନିଶ୍ଚିତ ଯେ ସେମାନେ କଳାହାଣ୍ଡିକୁ ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ ଭାରତ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରକୃତ ବିକାଶ କେନ୍ଦ୍ରରେ ପରିଣତ କରିବାରେ ଆମ ସହିତ ଠିଆ ହେବେ।”
ଜଣେ କଳାକାର ସାବିତ୍ରୀ ନାଏକ କହିଛନ୍ତି, “ଆମ ପାଇଁ ଖଣି ଖନନ ହେବା ଦ୍ୱରା ଆମକୁ ସମ୍ମାନ, ନିଜୁକ୍ତି ତଥା ଆମ ଗ୍ରାମର ପିଲାମାନ ନିଜ ପରିବାର ପାଖରେ ରହି ନିଜର ଜିବିକା ର୍ନିବାହ କରିପାରିବେ । ଯଦି ସରକାର ସୁରକ୍ଷା ସହିତ ଖଣି ଖୋଲିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଅନ୍ତି, ତେବେ ଆମେ ବାହାର ଲୋକ ଆମର ସମ୍ପତି ନେଇଯିବା ଦେଖିବା ପରିବର୍ତେ ଆମର ଭବିଷ୍ୟତ ଗଢ଼ିପାରିବା।” ନାଟକଗୁଡ଼ିକ “ଆପନି ମାଟି କା ଧନ,
ସବକା କଲ୍ୟାଣ! ଓଡ଼ିଶା କା ବକ୍ସାଇଟ୍, ଭାରତ କା ଭବିଷ୍ୟତ!” (ସ୍ଥାନୀୟ ଖଣି ଖୋଲିବା, ଆମଦାନୀ ବନ୍ଦ କରିବା ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଭାରତର ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ବାହକ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି) ଏକ ଜବରଦସ୍ତ ସ୍ଲୋଗାନ ସହିତ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଦର୍ଶନଗୁଡ଼ିକ ଏକ ବର୍ଦ୍ଧିତ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ସହମତିକୁ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ଓଡ଼ିଶାର ଖଣିଜ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବା ଭାରତର ବ୍ୟାପକ ବିକାଶ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ ସମାନ ହୋଇପାରିବ, ଯଦି ଏହା ସ୍ୱଚ୍ଛତା, ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଦୃଢ଼ ସ୍ଥାନୀୟ ଶାସନ ସହିତ କରାଯାଏ। ଗ୍ରାମସଭା ଡାକିବା ଏବଂ ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣି ଖନନ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଆଂଚଳିକ ପରିବର୍ତନ ଏବଂ ଜାତୀୟ ଆର୍ôଥକ ଶକ୍ତି ଦିଗରେ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ପଦକ୍ଷେପ ହୋଇପାରେ।
